Rodzaje psychoterapii
Psychoterapia psychodynamiczna
Psychoanaliza opiera się na współczesnym rozwinięciu teorii Zygmunta Freuda. Freud zakładał, że negatywne myśli i doświadczenia z dzieciństwa ulegają stłumieniu, jednak w dorosłym życiu w dalszym ciągu wpływają na uczucia, sposób postrzegania rzeczywistości, samych siebie i innych ludzi.
W psychoanalizie pacjent mówi o swoich osobistych relacjach i myślach o innych ludziach. Jest zachęcany do dyskusji na temat przeszłości i teraźniejszości. Taka metoda pracy pozwala psychoterapeucie na zidentyfikowanie powiązań pomiędzy przeszłymi wydarzeniami bieżącym sposobem myślenia i postępowania. Ta forma psychoterapii jest zwykle dość intensywna (sesje kilka razy w tygodniu) i wymaga długoterminowego zaangażowania.
Terapia psychodynamiczna jest mniej intensywną odmianą psychoanalizy, która wykorzystuje podobne techniki, ale ma na celu znalezienie szybszych rozwiązań bieżących problemów.
Terapie plastyczne, muzyczne i ruchowe często wykorzystują psychodynamiczny model pracy, ale zachęcają do alternatywnych form wyrażania siebie i komunikacji. Umiejętności muzyczne lub techniczne nie są potrzebne, aby ten rodzaj terapii był skuteczny.
Psychoterapia psychoanalityczna
Opiera się głównie na założeniach psychoanalizy. Zajmuje się badaniem nieświadomych myśli, uczuć i konfliktów wewnętrznych. Psychoterapeuta towarzyszy i pomaga rozumieć nasze procesy wewnętrzne i relacje z otaczającym nas światem. Psychoterapia odbywa się zazwyczaj raz-dwa razy w tygodniu.
Terapia poznawczo-behawioralna
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest oparta na połączeniu terapii poznawczej i psychoterapii behawioralnej.
Terapia poznawcza bada, w jaki sposób myśli i przekonania mogą wpływać na powstawanie problemów emocjonalnych. Rolą terapeuty jest omawianie z pacjentem problematycznych kwestii, w celu opracowania bardziej pomocnych sposobów myślenia, pozwalających na przezwyciężenie doświadczanych trudności lub wyeliminowanie objawów.
Psychoterapia behawioralna polega na wypracowaniu sposobów na zmianę konkretnych dysfunkcjonalnych zachowań. To podejście jest często stosowane w celu przezwyciężenia określonych lęków lub fobii, poprzez zachęcenie do stopniowego stawienia im czoła. Pomocnym zabiegiem jest pomoc w nabywaniu umiejętności relaksacji i dbania o własny komfort w obliczu trudności.
Podczas terapii poznawczo-behawioralnej pacjent i psychoterapeuta uzgadniają wspólnie zadania do wykonania pomiędzy sesjami. Pozwala to na poradzenie sobie z problemami, także już po zakończeniu terapii.
Ten rodzaj terapii jest ukierunkowany zazwyczaj na konkretny problem, a sam proces terapeutyczny jest często krótszy i obejmuje od 6 do 20 sesji.
Terapie humanistyczne
Terapie humanistyczne są nastawione na odkrywanie, w jaki sposób pacjent myśli o sobie, oraz rozpoznanie jego mocnych stron. Ma to na celu pomóc myśleć o sobie bardziej pozytywnie, a także zwiększyć samoświadomość.
Istnieje kilka rodzajów terapii humanistycznych, m.in.:
- Terapia zorientowana na osobę - jej celem jest stworzenie środowiska pozbawionego osądu, w którym pacjent może czuć się swobodnie rozmawiając o sobie i widzieć, że ma możliwość zmiany. Rolą terapeuty jest spojrzenie na doświadczenia pacjenta z jego punktu widzenia.
- Terapia Gestalt - przyjmuje holistyczne podejście, koncentrując się na doświadczeniach, myślach, uczuciach i działaniach, aby umożliwić zwiększenie samoświadomości. Ten rodzaj terapii często obejmuje działania takie jak pisanie lub odgrywanie ról.
- Analiza transakcyjna - ma na celu zbadanie, jak życiowe problemy mogły być kształtowane przez decyzje i doświadczenia z dzieciństwa. Rolą terapeuty jest pomóc w znalezieniu sposobów na oderwanie się od tych nieświadomych powtarzających się wzorców myślenia i zachowania.
- Psychologia transpersonalna - zachęca do odkrywania własnej duchowości. Wykorzystuje techniki medytacji i wizualizacji.
- Terapia egzystencjalna - ma na celu pomóc w zwiększeniu samoświadomości i zrozumieniu sensu życia. Terapia egzystencjalna w mniejszym stopniu zajmuje się przeszłością lecz koncentruje się na wyborach, które należy podjąć w teraźniejszości i przyszłości.
Psychoterapia interpersonalna
Psychoterapia interpersonalna jest szczególnie skuteczna w leczeniu depresji.
Rolą terapeuty jest poszukiwanie związków między relacjami pacjenta z innymi ludźmi a doświadczanymi problemami emocjonalnymi. Ma to na celu opracowanie nowego podejścia do radzenia sobie z trudnościami interpersonalnymi, by w efekcie poprawić zdrowie psychiczne.
Psychoterapia interpersonalna zwykle obejmuje około 12-16 sesji.
Terapia rodzinna i małżeńska (systemowa)
Terapia rodzinna koncentruje się na relacjach rodzinnych i zachęca wszystkich członków rodziny lub związku do współpracy w celu rozwiązania problemów.
Psychoterapeuta zachęca do dyskusji grupowych lub ćwiczeń, które angażują wszystkich, i promuje zdrową komunikację w rodzinie jako sposób na poprawę zdrowia psychicznego.
W niektórych przypadkach w proces terapeutyczny może być zaangażowany więcej niż jeden terapeuta.